Δευτέρα 23 Φεβρουαρίου 2009

Ο γέρος και η θάλασσα

η πρώτη φορά που το διάβασα ήταν πολλά πολλά χρόνια πριν, μάλλον δεν πρέπει να ήμουν ούτε είκοσι χρόνων
έμεινε στην ψυχή μου στην ομάδα εκείνη των βιβλίων που με διαμόρφωσαν και που θεωρώ κλασικά
ήθελα εδώ και πολύ καιρό να το ξαναδιαβάσω
ήθελα να πάω για ψάρεμα με το γέρο Σαντιάγκο στο Γλολφ Στρημ
μετά από τις ογδόντα τέσσερες μέρες χωρίς ψάρι, μ' αυτόν το "λιγνό και ξερακιανό, με το σβέρκο βαθειά αυλακωμένο" γέρο
στ' ανοιχτά
να είμαι το παιδί που κάθε μέρα θα ξαναλέμε το ίδιο παραμύθι,
τα ίδια ψέμματα να είναι το παιχνίδι μας,
τα ίδια ψέμματα να είναι η αλήθεια μας
να του λέω: "Υπάρχουνε πολλοί ψαράδες και κάμποσοι μεγάλοι μάλιστα. Εσένα όμως δε σε φτάνει κανένας." κι αυτό να είναι η πιο μεγάλη αλήθεια, γιατί ο Σαντιάγκο ήταν ο Ψαράς, γεννημένος γι' αυτό
να ονειρεύομαι μαζί του τα λιοντάρια στην ακρογιαλιά της Αφρικής
να είναι τα θέματα που θα συζητάμε λίγα
"- Θέλεις να κουβεντιάσουμε για την Αφρική ή για τη μπάλα;
-Για τη μπάλα καλύτερα, είπε τ' αγόρι. Πες μου για το μεγάλο Τζων Τζ. Μακ Γκράου."
να τον βλέπω στ' ανοιχτά προτού να φέξει, στην αναμονή του μεγάλου Ψαριού, στο κυνήγι του
να διαβάζω μαζί του τα σημάδια της φύσης, να τον ακούω να μιλάει μόνος
"Δε θυμότανε πότε άρχισε να μιλάει μόνος του."
να τον ακούω να μιλάει στο ψάρι
"-Φάτο λίγο ακόμα. Φάτο, καλά.
Φάτο, μέχρι να φτάσει η άκρη του αγκιστριού ίσαμε την καρδιά σου, και να σε σκοτώσει, σκεφτότανε. Έλα απάνω εύκολα, κι άσε με να χώσω το καμάκι στα ψαχνά σου. Εντάξει. Είσαι έτοιμο; Χόρτασες;"
να τον βλέπω να σέρνεται από το ψάρι, να "προσπαθεί να μη σκέφτεται, παρά μονάχα να υπομένει"
να έχει αγωνία για το ψάρι, να θέλει να το δει "μια φορά, μονάχα, να τόβλεπα, για να ξέρω με τι έχω να κάνω."
να θέλει να μοιραστεί με το παιδί αυτό που ζει " - Ας είχα το παιδί μαζί μου. Να με βοηθήσει, και να ιδεί αυτό που γίνεται. "
η σχέση του με το ψάρι, μοναδική, δε χορταίνω να διαβάζω τα λόγια
" Όπως είχε την πετονιά περασμένη στους ώμους του, ένοιωθε τη δύναμη του ψαριού, να τον πηγαίνει σταθερά όπου ήθελε αυτό.
Μια και του έστησα την παγίδα, ήταν αναγκασμένο να διαλέξει, σκέφτηκε ο γέρος.
Και διάλεξε να μείνει στ' ανοιχτά, μέσα στα βαθειά, σκοτεινά νερά, μακριά από όλες τις παγίδες, τις ενέδρες, και τις επιβουλές. Εγώ, διάλεξα να πάω να το βρω, εκεί που κανένας άνθρωπος δε θα πήγαινε. Μακριά απ' όλον τον κόσμο. Όμως, να, ανταμώσαμε, κι είμαστε μαζί από το μεσημέρι. Και δεν είναι κανένας να μας βοηθήσει, ούτε αυτό, ούτε εμένα."
" Καλύτερα είναι ν' αφήσω ήσυχο το ψάρι, και να μην το ενοχλήσω πολύ, τώρα το λιοβασείλεμα. Το λιοβασίλεμα, είναι μια άσχημη ώρα για τα ψάρια. "
" Πρέπει όμως να το φέρω κοντά, κοντά, πολύ κοντά, σκέφτηκε. Δεν είναι το κεφάλι που πρέπει να σημαδέψω. Πρέπει να το σημαδέψω στην καρδιά.
- Νάσαι ήρεμος και γερός, γέρο, είπε. "
" -Με σκοτώνεις ψάρι, είπε ο γέρος. Μα έχεις κι εσύ το δίκιο σου. Ποτέ μου δεν είδα πιο μεγάλο, πιο όμορφο, πιο ήρεμο και πιο ευγενικό πράγμα, από σένα, αδερφέ.Μπρος λοιπόν, σκότωσέ με. Δε νοιάζομαι ποιος απ' τους δυό θα σκοτώσει τον άλλον. "
" Τότε το ψάρι ζωντάνεψε, με το θάνατο μέσα του, και τινάχτηκε ψηλά απ' το νερό, δείχνοντας όλο το μπόι του, όλη του τη δύναμη και την ομορφιά."
τον βλέπω στον αγώνα του να κρατήσει καθαρό το μυαλό του
γιατί έρχονται οι καρχαρίες
"Ήτανε πολύ καλό για να βαστάξει, συλλογίστηκε."
κι ενώ ξέρω πολύ καλά το τέλος, η αγωνία μου δε μετριάζεται, λαχταρώ ένα χαζό χάπι εντ, μήπως και κάτι ως δια μαγείας αλλάξει και δεν κατασπαράξουν οι καρχαρίες το Ψάρι και φτάσει ο Γέρος στο λιμάνι όχι με τον άσπρο σκελετό αλλά με το πιο όμορφο, το πιο μεγάλο, το πιο λαμπερό ψάρι που κολύμπησε ποτέ στο Γκολφ Στρημ.
Τότε όμως το βιβλίο που διάβασα δε θα ήταν " Ο γέρος και η θάλασσα ".

Και σήμερα το πρωί διάβασα το " Γιατί να διαβάζουμε τους κλασικούς" του Ίταλο Καλβίνο και φυσικά το συνέδεσα με την πρόσφατη ανάγνωση από τη Λέσχη μας του " ο γέρος και η θάλασσα". Είναι εξαιρετικά τα δοκίμια αυτού του βιβλίου, θα γράψω όμως άλλη φορά γι' αυτό.